Rury PEX w betonie – co mówią przepisy i praktyka?
Zalewanie rur PEX betonem wymaga uwzględnienia określonych warunków technicznych oraz ścisłego przestrzegania norm bezpieczeństwa. Rury wykonane z polietylenów sieciowanych (PEX) posiadają właściwości, które czynią je odpowiednimi do tego typu zastosowań, jednak ich instalacja wymaga szczególnej precyzji i ostrożności.
Warunki techniczne przy zalewaniu rur
Rury PEX wykonane z polietylenu usieciowanego, wyróżniają się wyjątkową wytrzymałością mechaniczną i termiczną. Struktura materiału powstaje poprzez tworzenie wiązań poprzecznych między łańcuchami polimerycznymi. W efekcie zwiększa się odporność produktu na temperatury do dziewięćdziesięciu stopni Celsjusza oraz ciśnienie robocze sięgające sześciu barów.
Konstrukcja rury PEX obejmuje warstwę wewnętrzną wykonaną z polietylenu usieciowanego, która zapewnia bezpieczny transport mediów. Warstwa ta cechuje się gładką powierzchnią wewnętrzną, co minimalizuje opory przepływu i przeciwdziała osadzaniu się kamienia kotłowego. Zewnętrzna powłoka chroni rurę przed czynnikami mechanicznymi i chemicznymi występującymi w środowisku zalewania betonu.
Niejako przy okazji przypomnijmy, z czego wynika różnica między rurą PEX podwójną a pojedynczą. Polega ona na obecności dodatkowej izolacji termicznej w konstrukcji podwójnej. Rura pojedyncza składa się wyłącznie z przewodu roboczego, podczas gdy rura podwójna zawiera dodatkowo warstwę izolacyjną z pianki polietylenowej oraz ochronny płaszcz zewnętrzny. Rozwiązanie podwójne eliminuje potrzebę stosowania osobnej izolacji, co upraszcza proces montażu i zwiększa efektywność energetyczną instalacji.
Proces zalewania rur PEX betonem musi spełniać określone wymagania techniczne zgodne z normami branżowymi. Temperatura betonu podczas wylewania nie może przekraczać sześćdziesięciu stopni Celsjusza. Zapobiega to powstawaniu uszkodzeń termicznych.
Konsystencja mieszanki betonowej powinna umożliwiać równomierne wypełnienie przestrzeni wokół rur bez tworzenia pustek powietrznych. W tym celu warto wykorzystać mieszadło do betonu.
Grubość warstwy betonu nad rurami musi wynosić minimum trzydzieści milimetrów dla instalacji ogrzewania podłogowego oraz pięćdziesiąt milimetrów dla systemów wodociągowych. Należy w ten sposób zapewnić odpowiednią ochronę mechaniczną oraz równomierne rozprowadzanie obciążeń na powierzchni posadzki. Zastosowanie siatki zbrojeniowej powyżej rur eliminuje ryzyko powstawania pęknięć skurczowych w betonie.
Ciśnienie testowe instalacji podczas zalewania powinno być utrzymywane na poziomie półtorej wartości ciśnienia roboczego przez cały okres twardnienia betonu. Wartości te umożliwiają natychmiastowe wykrycie ewentualnych nieszczelności oraz zapobiegają deformacji rur pod wpływem masy betonu. Czas utrzymywania ciśnienia próbnego wynosi minimum siedemdziesiąt dwie godziny.
Temperatura otoczenia podczas wykonywania wylewki musi mieścić się w przedziale od pięciu do trzydziestu stopni Celsjusza. Zbyt niska temperatura może spowodować pęknięcia betonu, natomiast zbyt wysoka przyspiesza twardnienie, uniemożliwiając równomierne rozprowadzenie masy.
Jak zabezpieczyć instalację przed uszkodzeniem?
Zabezpieczenie instalacji rur PEX przed uszkodzeniami podczas zalewania wymaga zastosowania odpowiednich materiałów i technik montażowych. Właściwe rozmieszczenie rur w warstwie nośnej wymaga zachowania minimalnych odległości między przewodami. Rozstaw między osiami rur nie może być mniejszy niż sto pięćdziesiąt milimetrów dla instalacji ogrzewania podłogowego oraz dwieście milimetrów dla systemów wodociągowych. Parametry te zapewniają równomierne rozprowadzenie obciążeń oraz ułatwiają proces betonowania.
Specjaliści wskazują na zalety kilku przykładowych produktów:
- Rura preizolowana podwójna DELTA PEX SANI DUO 32+20×125 oferuje ciśnienie nominalne dziesięć barów oraz izolację cieplną z pianki polietylenowej. Karbowany płaszcz zewnętrzny HDPE zapewnia dodatkową ochronę mechaniczną podczas procesu betonowania.
- Rura preizolowana pojedyncza DELTA PEX HEAT UNO 125×200 cechuje się ciśnieniem nominalnym sześciu barów i przeznaczona jest do instalacji centralnego ogrzewania. Izolacja cieplna z pianki polietylenowej ogranicza straty cieplne, a karbowany płaszcz zewnętrzny HDPE chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi. Średnica zewnętrzna dwustu milimetrów umożliwia stosowanie w systemach o większych mocach grzewczych.
- Rura PEX Penta PEX-C 17×2 wytrzymuje temperaturę dziewięćdziesięciu stopni Celsjusza oraz ciśnienie sześciu barów. Rura wykorzystywana jest do instalacji wodociągowych i grzewczych. Grubość ścianki dwa milimetry zapewnia odpowiednią wytrzymałość mechaniczną przy zachowaniu elastyczności materiału. Długość sześćset metrów w zwoju ułatwia realizację długich tras instalacyjnych bez konieczności wykonywania połączeń.
Mocowanie rur do podłoża wykonuje się za pomocą klipsów dystansowych rozmieszczonych co siedemset pięćdziesiąt milimetrów wzdłuż trasy przewodu. Elementy mocujące muszą być wykonane z materiałów odpornych na działanie betonu oraz zachowywać elastyczność w temperaturze roboczej instalacji. Sztywne mocowania mogą spowodować koncentrację naprężeń i uszkodzenia materiału rurowego.
Częste błędy podczas montażu w wylewce
Najczęstszym błędem popełnianym podczas montażu jest nieprawidłowe przygotowanie podłoża pod wylewkę betonową. Powierzchnia musi być oczyszczona z kurzu, tłuszczów czy innych pozostałości materiałów budowlanych, które mogą osłabić przyczepność betonu. Wilgotność podłoża nie może przekraczać czterech procent, co wymaga zastosowania odpowiednich metod osuszania.
Użycie niewłaściwego typu betonu stanowi kolejny problem wpływający na trwałość instalacji. Mieszanka musi charakteryzować się klasą wytrzymałości minimum C20/25 oraz dodatkami poprawiającymi płynność i czas przerabiania. Stosowanie betonów o niskiej wytrzymałości prowadzi do powstawania pęknięć i uszkodzeń mechanicznych rur podczas eksploatacji.
Błędy w zakresie kontroli ciśnienia testowego instalacji podczas zalewania powodują niezauważone uszkodzenia, które ujawniają się dopiero po oddaniu obiektu do użytkowania. Procedura ta wymaga utrzymywania ciśnienia próbnego przez cały okres twardnienia betonu oraz systematycznego monitorowania wskazań manometru. Spadek ciśnienia sygnalizuje nieszczelność wymagającą natychmiastowej lokalizacji i naprawy.
Działania pozwalające uniknąć najpoważniejszych problemów montażowych:
- Zastosowanie właściwego mieszadła do betonu zapewniającego jednorodną konsystencję masy,
- Użycie narzędzi budowlanych przystosowanych do pracy z materiałami z tworzyw sztucznych,
- Systematyczna kontrola parametrów technicznych podczas całego procesu instalacji,
- Właściwe zabezpieczenie końcówek rur przed zanieczyszczeniem betonem,
- Oznaczenie tras instalacyjnych na powierzchni wylewki w celu późniejszej identyfikacji.
Nieprawidłowa temperatura betonu podczas wylewania stanowi źródło deformacji termicznych rur PEX. Zbyt wysoka temperatura może spowodować rozszerzalność materiału rurowego i powstanie naprężeń w strukturze betonu. Monitorowanie temperatury masy betonowej za pomocą termometrów elektronicznych pozwala na zachowanie bezpiecznych parametrów procesu.
Ostateczne sprawdzenie szczelności instalacji wykonuje się po całkowitym stwardnieniu betonu (po dwudziestu ośmiu dniach od wykonania wylewki). Zalewanie rur PEX w betonie stanowi standardową praktykę budowlaną, która przy właściwym wykonaniu nie stwarza zagrożeń dla funkcjonalności instalacji.
Bogaty asortyment rur PEX oraz niezbędne narzędzia i artykuły budowlane znajdziesz w ofercie hurtowni Onninen. Klienci mogą też liczyć na profesjonalne doradztwo techniczne, co pozwala zapewnić instalacji najwyższą jakość wykonania.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
1. Czy zalewanie rur PEX betonem jest bezpieczne dla instalacji?
Zalewanie rur PEX betonem jest całkowicie bezpieczne pod warunkiem przestrzegania właściwych procedur technicznych. Materiał ten został zaprojektowany z myślą o zastosowaniach w wylewkach betonowych i wykazuje wysoką odporność na warunki panujące w tego typu środowisku.
2. Jakie normy regulują stosowanie rur PEX w betonowych wylewkach?
Instalacje z rur PEX muszą spełniać wymagania norm PN-EN ISO 15875 oraz PN-B-10725, które określają parametry techniczne materiałów oraz zasady projektowania i wykonawstwa. Dodatkowo obowiązują przepisy dotyczące instalacji centralnego ogrzewania i wodociągowych.
3. Ile wynosi minimalna grubość betonu nad rurami PEX?
Minimalna grubość warstwy betonu nad rurami wynosi trzydzieści milimetrów dla instalacji ogrzewania podłogowego oraz pięćdziesiąt milimetrów dla systemów wodociągowych. Parametry te zapewniają odpowiednią ochronę mechaniczną oraz właściwe rozprowadzenie obciążeń.
Źródło: onninen.pl
Dodaj komentarz